BOREJON

UNANG SEMESTRE

Dyornal #1
Bakit mahalagang matutunan ang kahalagahan, kalikasan, at katangian ng pag-sulat partikular ng mga Akademikong Sulatin?

Importansya ng Pagsulat

                Ang akademikong sulatin ay importanteng pag-aralan ng bawat estudyante, manunulat at ibang mga indibidwal dahil ito ay magagamit natin upang makapagsulat ng mga sulatin na maaaring maging dahilan nang paghusay natin sa pagsusulat. Ito ay importante sa ating lahat bagamat nagagamit din natin ito sa pang-araw-araw nating pamumuhay. Hindi lamang sa eskuwelahan natin ito magagamit ngunit sa iba ding mga lugar na kinakailangan ng matinding pag-intindi ng mga salita. Sa pamamagitan nito, mas masasanay ang mga tao na magsulat ng isang mahusay at maliwanag na sulatin. Maaari itong magdala ng kritikong pag-iisip sa mga indibidwal na nakakatulong din sa kanila na maintindihang mabuti ang nangyayari sa mundo ngayon.

                Ang kahalagahan ng pagsusulat sa mga tao sa ating henerasyon ngayon ay malaki. Isa na rito ay ang pagbibigay ng mas malawak na impormasyon sa iba pang mga tao na naghahanap ng mga akda tungkol sa isang paksa. Ito rin ay nakakatulong na makagawa ng isang likha kung saan nakakaambag sa pagsusuri ng isang indibidwal. Maaari rin na maintindihan pa lalo ng isang indibidwal kung papaano gumawa ng isang sulating pang-akademiko dahil makakatulong ito sa lipunan ngayon. Ang bawat katangian ng pagsulat ay mahalaga rin na matutunan dahil dito malalaman ng isang indibidwal kung papaano gumawa ng isang sistematiko at organisadong sulatin. Dahil din sa katangian ng pagsusulat nakikita ang galing ng isang manunulat kung kaya’t kailangang itong pag-aralang maigi. Ang mga bahagi ng isang sulatin ay kinakailangang pag-aralan para mapagsama-sama o mabalanse ng indibidwal ang mga mahahalagang konsepto sa mga suporta na konsepto. Ang pinaka-importante sa lahat na kailangan malaman ng bawat indibidwal kung bakit mahalagang matutunan ang kahalagahan, kalikasan at katangian ng pagsusulat ay dahil ito ay magagamit din natin balang araw sa ating paglaki, sa paghahanap ng trabaho, sa paggawa ng mga pormal na sulatin at iba’t ibang mga sulatin na nakakatulong mismo sa isang indibidwal na mapabuti ang pamamalakad ng kanilang mga buhay.

                Importante na matutunan ang kahalagahan, kalikasan at katangian ng pagsulat dahil malaki ang naiaambag nito sa mga indibidwal. Simulan dapat ng mga estudyante ang malalim na pag-unawa tungkol sa pagsusulat upang maging maganda ang kanilang kinabukasan. Ito ay magiging gabay natin patungo sa maganda at masaganang kinabukasan. Hindi pa ito alam ng lahat pero maaari kung sisimulan ng isa at susundan ng lahat.

Sulatin #1

Pamagat ng Paksa

               Internship: Kuwentong Loob ng Tagalabas

Manunulat

               Graziel Ann Ruth Latiza

Institusyon

               Unibersidad ng Pilipinas, Kolehiyo ng Arte at Literatura, Diliman, Lungsod Quezon

Mahalagang Impormasyon sa Pag-aaral

              Ipinahayag sa abstrak na kailangang ipakita ang etika ng mga doctor kahit sensitibong paksa ito upang mailapit sa mga tao ang doktor at maipakita kung ano ang pagkatao nila pagdating sa kanilang propesiyon. Nakasaad din sa abstrak na kailangang magporsige ng doktor upang makamit niya ang kanyang tungkulin kahit na mayroon silang pinagdadaanan.

Kahalagahan ng Pag-aaral

            Mahalaga ang pag-aaral na ito sapagkat dito nakikita kung papaano nababalanse ng isang doktor ang kanyang propesiyon at ang kanyang personal na pangangailangan at kung papaano niya nagagampanan ang kanyang tungkulin sa mga pasyente.

1.   Tungkol saan ang mga abstrak na binasa?

Ang unang abstrak na aking nabasa ay tungkol sa etika ng doktor pagdating sa kanilang propesiyon at pangpersonal na pangangailangan. Ang pangalawang abstrak naman ay tungkol sa pagpapatupad ng K to 12 sa Pilipinas at patungkol sa mga organisasyong tumututol dito.

2.   Bukod sa nilalaman, ano pa ang pinagkaiba ng dalawang abstrak?

Ang unang abstrak ay nagsaad ng kahalagahan ng pag-aaral sa mga pananaw ng mambabasa at ipinahayag kung bakit isinagawa ang pananaliksik. Ang pangalawang abstrak naman ay nagsaad din kung para saan ang pananaliksik ngunit hindi nito isinama ang pananaw ng mga mambabasa.

3.   Alin sa mga abstrak na sulatin ang iyong naunawaan? Ipaliwanag ang iyong sagot.

Ang unang abstrak ang aking naunawaang maigi sapagkat malinaw ang pagpapahayag ng layunin at kung ano ang kahalagahan ng pananaliksik.

Sulatin #2

Pangalan:          Jene Reiner N. Borejon

Kapanganakan: Marso 1, 2000                    Edad: 18 taong gulang                    Kasarian: Lalaki

Magulang:

Ina:                    Jinky N. Borejon

Ama:                 Rene B. Borejon

Tirahan:            Block 4 Lot 10 Arveemar Homes, Julugan VI, Tanza, Cavite

Antas ng Edukasyon sa Kasalukuyan (Grado at Pangalan ng Paaralan):

                         Baitang 12 – Saint Augustine School

Mga Asignaturang Kinawiwilihan:

                         Matematika (Calculus at Statistics at Trigonometry)

Mga Kinawiwilihang Gawain:

Mga Natatanging Kasanayan:

                         Kasanayan sa pagkompyut ng problema sa Matematika at kasanayan sa pagresolba ng mga laro

Pinapangarap na Propesiyon: Maging isang Computer Engineer

Sulatin #3

Talumpati

                Ang talumpati para sa akin ay isang makatang likha ng mga indibidwal na nagpapahiwatig ng isang mensahe na kailangang malaman ng mga tagapakinig. Ito ay likha ng mga indibidwal ayon sa pagkakaintindi nila tungkol sa isang paksa na binibigyan ng sapat na oras upang mapaghandaan at maipahiwatig sa harapan ng mga tagapakinig. Importante sa isang talumpati na alam dapat ng bawat indibidwal kung ano ang paksa para maisaad nila nang ayos ang kanilang talumpati. Mas importante rin na pagmasdan ang tono ng pananalita tuwing nagtatalumpati upang mabasa ng mga tagapakinig ang emosyon o nararamdaman ng taong nagtatalumpati. Pinakaimportante sa lahat ay ang mga tagapakinig dahil kailangan nilang maintindihan o maunawaan kung ano ang sinasabi sa talumpati. Nakakamangha na makita ang talumpati na aming sinuri sapagkat ito ay isinaulong talumpati kung saan napaghandaan talaga ng indibidwal ang kanyang piyesa. Masisiguro nating lahat na mapupukaw ang atensyon at damdamin ng mga tagapakinig sa ating talumpati kung mas maipapakita natin ang ating damdamin at nararamdaman tungkol sa paksang binibigkas sa kanila.

Sulatin #4

Spoken Poetry

                Ang spoken poetry para sa akin ay isang matalinhagang pagpapahiwatig ng nararamdaman ng isang indibidwal tungo o dahil sa isang paksa. Kailangang maipakita ng indibidwal ang kanilang emosyon o nararamdaman sa kanilang piyesa sapagkat dito nakikita ng mga tagapakinig kung gaano dinadamdamng indibidwal ang kanilang spoken poetry. Kung papanatilihin ang kanilang nararamdaman sa kanilang spoken word o poetry, mapupukaw nito ang nararamdaman ng mga tagapakinig hanggang sa matapos nila ang kanilang pagsasalita o pagbibigkas.

Sulatin #5

1.   Itinuro ka ng iyong kaklase sa iyong guro kaya ikaw ang napagkamalang naghagis ng balat ng saging sa sahig upang madulas ang iyong kaklase.

Sasabihin ko sa aking guro na hindi ako kumakain ng pagkain tuwing nagkaklase at hindi ako nagbabaon ng pagkain sa paaralan. Mahinahon kong ilalahad ang aking dahilan at posisyon sa aking guro.

2.  Napulot mo ang wallet ng taong naiinis sa iyo. Iaabot mo sana ito sa kanya. Subalit, pinagbintangan ka niya na ikaw ang kumuha ng wallet niya.

Tatanungin ko kung magkano ang laman ng kanyang wallet at ipapakita ko na hindi ito nabawasan. Iaabot ko ito sa kaniya at hindi kaagad ako aalis upang makita niya na ako ay inosente.

3.  Ang iyong ama ay dating mayor ng inyong bayan na nasangkot sa graft and corruption kaya nang ikaw ay kumakandidato bilang Kapitan sa inyong komunidad ay inaakusahan ka na isang magnanakaw.

Ipapakita ko sa mga tao na hindi ako magnanakaw sa pamamagitan ng pagsabi sa kung ano ang mga naiambag ko sa komunidad at sa pagpapakita sa kanila ng aking record sa pulisya o kahit ano mang pang-politikang papeles.

Sulatin #6

1.   Ano ang kahulugan ng posisyong papel batay sa iyong sariling pag-unawa?

Ito ay isang akademikong sulatin kung saan mayroong ipinaglalaban na posisyon ang manunulat tungkol sa isang partikular na isyu.

2.   Bakit mahalaga ang paglatag ng mga argumento sa pagsulat ng posisyong papel?

Ang mga argumento ang pinakaimportanteng nilalaman ng isang posisyong papel dahil dito makikita ng mga mambabasa ang mga impormasyon at opinion ng manunulat at makikita rin dito ang ipinaglalaban at pinapanindigan ng manunulat tungkol sa isang partikular na isyu.

3.   Ano ang mahalagang element sa pagsulat ng posisyong papel? Bakit ito mahalaga?

Ang mahahalagang elemento ng isang posisyong papel ay ang mga sumusuportang detalye at mga ebidensiya na magpapatibay sa posisyon ng manunulat. Ito ay mahalaga dahil ito ang magpapalakas sa opinyon ng manunulat at mas mapapanindigan nito ang posisyon ng ipinaglalaban niya.

4.   Anu-ano ang nililinang na kasanayan sa pagsulat ng posisyong papel?

Kailangan na panindigan ng manunulat ang kanyang posisyong sa isang partikular na isyu. Kailangan din na mahinahon ang paglalahad ng argumento para makita ng mambabasa ang kompidensiya ng manunulat sa kanyang posisyon.

5.   Mahalaga bang isaalang-alang ang babasa ng iyong posisyong papel? Bakit?

Importanteng isaalang-alang ang babasa ng ating posisyong papel dahil makikita ng mga mababasa ang posisyon ng manunulat at dito sila magbabase ng kanilang mga pananaw tungkol sa isyu ng papel.

Sulatin #7

Posisyong Papel

Ang Paggamit ng Wikang Filipino

Bilang Panturo sa Kolehiyo

1.   Ano ang isyung binibigyang-diin sa posisyong papel?

Ang isyung binibigyang-diin sa posisyong papel na aking nabasa ay tungkol sa paggamit ng wikang Filipino bilang wikang panturo sa kolehiyo at ang pagkakaroon ng asignaturang Filipino bilang mandatory core course sa kolehiyo.

2.   Paano inilahad ang opinyon sa posisyong papel?

Ipinakita ng manunulat ang kanyang opinyon na mayroong sumusuporta na detalye ayon sa mga ebidensiyang nakalap niya na siguradong magpapatibay sa kanyang pangangatwiran.

3.   Paano inilatag ang mga ebidensiya hinggil sa isyu? Anu-ano ang mga ito?

Sa bawat opinyon ng manunulat, inilatag niya ang mga ebidensiya na kanyang nakalap ayon sa sinabi niyang pangangatwiran. Mayroong mga ebidensiya ng galing sa internet o aklatan.

4.   Ano ang naging kongklusyon sa posisyong papel?

Ipinakita na sinusuportahan ng iba pang institusyon ang paggamit ng wikang Filipino kung kaya iminungkahi ng manunulat na gamitin ito.

5.   Ikaw, ano ang paninindigan mo sa isyu?

Sumasang-ayon ako sa isyu sapagkat mas mabubuhay ang diwa ng mga Pilipino kung patuloy na gagamitin at pag-aaralan ang wikang Filipino sa kolehiyo at magsisilbing inspirasyon sa pag-alala ng kultura ng ating bansa.

Output #1

     Ang pagsulat ng isang sulatin ay kinakailangan ng paksa at tema dahil sa pamamagitan nito, nakikita na ng mambabasa kung ano ang nais ipahiwatig ng sulatin. Ito ay importante na alamin ng manunulat at mga indibidwal sapagkat dito naisasaad ng manunulat ang kanyang mga ideya at pananaw tungkol sa gagawin niyang sulatin. Isa ito sa mga tinitingnan ng mga mambabasa dahil nakikita rito ang kung interesante ba ang paksa na nais ipahiwatig ng sulatin. Kailangang pagtuunan ng pansin ang paksa, tema o tanong dahil dito iikot ang buong sulatin ng isang indibidwal.

     Sa paksa unang tinitingnan ng mga mambabasa kung para saan ba ang sulatin. Inaalam ng mambabasa kung ano ang layunin ng sulatin dahil dito rin nila pinagbabasehan kung ano ang hinahanap nilang impormasyon. Ang mga manunulat ay kailangang isaalang-alang ang kanilang mga mambabasa at ang kanilang karakter dahil maaari silang makapaglagad ng mga katagang hindi kaaya-aya para sa sariling pananaw ng mga mambabasa. Kung kaya’t kailangang maging malinaw ang paksa ng sulatin upang maintindihan kaagad ng mambabasa ang ipinapahiwatig nito. Pinagtutuunan din ng pansin ang tema ng isang sulatin dahil dumadagdag ito sa kagandahan at kaayusan ng mismong sulatin. Ang maayos na pagkakalahad ng tema ng isang sulatin ay madaling unawain ng mambabasa. Kailangang maging malinaw rin ang pagkakalahad ng tema sapagkat mas nakakakuha ito ng atensyon ng mambabasa at pagtutuunan ng pansin ang mismong sulatin. Huli sa lahat, kailangan na masagot ng sulatin ang katanungan na umiikot sa isipan ng mga mambabasa. Ito ang pinakaimportanteng alalahanin pagdating sa pagsusulat ng isang sulatin sapagkat ang layunin ng mga mambabasa ay ang makakuha ng impormasyon tungkol sa isang katanungan na nais nilang malaman ang kasagutan. Sa pamamagitan ng isang mahusay na sulatin, nasasagot ang mga katanungan ng mga indibidwal tungkol sa isang espisikong pangyayari at nakakatulong pa lalo na mapalalim ang kanilang kaalaman ukol sa iba’t ibang paksa.

      Importante na pagtuunan ng pansin ang pagsasaad ng paksa, tema at tanong ng isang manunulat o kahit sinong indibidwal pagdating sa pagsusulat. Umiikot dito ang pinakadaloy ng isang sulatin kaya kailangang kailangang pag-igihan natin ang paggawa ng isang sulatin. Makakamit din natin na makapaglahad ng isang kaaya-ayang akda para sa iba’t ibang tao at maaari pa tayong makatulong sa kanilang paglawak ng kaalaman.

Output #2: Impormatibong Abstrak

Ang Wikang Filipino sa Makabagong Panahon

     Isinalaysay sa pananaliksik na ito ang pagbabago ng mga salitang binibigkas ng mga kabataan ngayon sa ating bansa. ipinapakita rito kung ano ang nagiging dahilan ng pagbabago ng mga salita na sinasabi ng kabataan tulad ng pagtutok nila sa mga kagamitan ng makabagong teknolohiya. Dahil sa lumalaganap na sitwasyong ito, nakapag-isip ng mabuti ang mga mananaliksik kung papaano ba talaga unti-unting nagbabago ang mga wikang binibigkas ng mga kabataan.

     Nakapagkalap ng impormasyon ang mga mananaliksik sa pamamagitan nang pagpapahayag o pagbibigay ng survey sa mga piling kalahok para sa pananaliksik na ito. Ayon sa mga datos na nakalap nila, mayroong iba’t ibang salik na ginagamit ang mga kabataan na nagiging dahilan ng pagkalimot nila sa nakasanayan nating wika. Ang pagbabago rin ng wika sa henerasyon ngayon ay masasabi ring benepisyal para sa mga kabataan dahil mas madali silang makipag-usap sa iba at labis na mauunawaan kung ano ang nais nilang ipahiwatig. Dahil din sa pagbabagong ito ay nakakaligtaan na ng mga kabataan ang importansya ng wikang Filipino at unti-unti itong nawawalan ng halaga sa lumalaganap na henerasyon ngayon.

     Importanteng alamin ng lahat kung bakit nga ba nagbabago ang pagbibigkas ng mga salita sa henerasyon ngayon. Kung ayon sa mga kalahok ng pananaliksik na ito ay sumasang-ayon sa pagbabago ng wikang Filipino, kailangang malaman ito ng bawat Filipino dahil dito nakasalalay ang kasalukuyan at hinaharap ng ating bansa.

Output #3: Sintesis #1 (Kronolohikal)

Titser Annie

     Si Titser Annie ay isang guro na nagtuturo ng mga Mangyan sa isang liblib sa kagubatan sa Oriental Mindoro na kung tawagin ay Sitio Labo. Tinatawiran ni Titser Annie ang masukal na kagubatan, labing-anim na ilog at isang oras na paglalakad upang makarating sa nasabing lugar. Sa Sitio Labo ay mapapansing walang kuryente at malinis na tubig kaya mahirap manirahan sa lugar na nabanggit. Kahit na ganito ang pamumuhay ng mga Mangyan ay natuto naman silang magbigayan sa isa’t isa.

       Pinagsasama nila Titser Annie at ang kanyang katulong na guro na si Titser Kristel ang mga bata tuwing sila’y nagtuturo dahil dalawa lamang ang silid-aralan sa Sitio Labo. Ang mga bata ay nakikinig ng maigi sa kanilang guro kung kaya’t bilang pasasalamat nila Titser Annie at Titser Kristel ay tinuturuan din nila ang mga matatanda o magulang ng mga bata ng libre.

       Mapapansin na may isang dalaga ang namumukod tangi na nag-aaral sa mga estudyante ni Titser Annie. Siya ay si Dina at siya’y dalawampung taon na edad na. Siya rin ay minsang umuuwi ng maaga sapagkat inaalagaan niya ang kanyang ina na may dalawang taong pneumonia. Naghihirap si Dina na makabili ng gamut dahil nasa baba pa ng bundok ang pharmacy na pinagbibilhan ng gamut. Kadalasan na dalawang gamot ang kanyang nabibili kaya talagang nahihirapan siyang pagamutin ang ina. Tinuturuan siya ni Titser Annie na makapag-aral ng maigi upang maipakita niya na lahat ay kayang matuto kahit ano pang edad.

       Si Titser Annie ay binigyan ng promotion na magturo sa Villa Pag-Asa Elementary School kung saan mas maginhawa ang pamumuhay ngunit hindi niya ito tinanggap. Mas pinili ni Titser Annie na magturo sa Sitio Labo saoagkat mas magaan ang loob niya sa mga estudyante roon at iba ang nararamdaman niya sa kanila. Si Titser Annie ay mahirap man sa salapi ngunit mayaman sa pagmamalasakit.

Output #4: Sintesis #2 (Knonolohikal)

Saint Augustine School

       Ang Saint Augustine School ay isang paaralan sa Tanza kung saan ipinangalan kay San Agustin o mas kilala bilang Tata Usteng. Si San Agustin ang patrong santo ng Tanza kaya ito ipinangalan sa paaralang ito. Ito ay natagpuan ni Monsignor Francisco V. Domingo noong ika-14 ng Pebrero taong 1969. Nais ng paaralan na ito na makapagbigay ng magandang kwalidad ng pagtuturo at makabanal na pang-Katolikong edukasyon para sa mga kabataan.

       Pormal na nagbukas ang Saint Augustine School noong Hunyo taong 1969 at nag-alok ng kinder at baitang 1 para sa mga kabataan. Ito ay unang pinamunuan ni Sr. Angeles Gabutina, AR, ng dalawang buwan bago ito pangunahan ng pangalawang punongguro na si Sr. Clemencia Ranin.

    Ang Saint Augustine School ay nagmula sa 44 na estudyante at 2 guro. Ito ay unti-unting umusbong at lumaganap dahil sa edukasyong inaalok nito. Pagkatapos ng isang taon, nakapaggawa ng isang gusali ang paaralan para sa elementarya. Noong taong 1971, sinundan ito ng isa pang gusali para sa sekondaryang lebel o hayskul at natapos na gawin noong 1972. Sinundan naman ito ng basketball court.

      Nang umalis si Sr. Ranin, pinalitan siya ni Sr. Matilde bilang punongguro noong 1971. Siya ay naging punongguro ng dalawang taon hanggang sa palitan siya ni Miss Patrocinio San Juan. Sa taong 1975, nagretiro si Monsignor Francisco V. Domingo bilang direktor ng paaralan.

       Nagbago ang administrasyon ng Saint Augustine School bagamat ang bagong direktor nito ay si Fr. Luciano Paguiligan at si Fr. Corsie Legaspi bilang bagong punongguro noong taong 1977. Lumipas ang mga panahon hanggang 1989, ang kinikilalang punongguro ngayon na si Miss Mercedita Pacumio ang namumuno sa paaralang hanggang kasalukuyan.

       Kasalukuyang nagkaroon ng Senior High Campus sa paaralang San Agustin at tumatagal ito ng halos dalawang taon na pagtuturo hanggang ngayon. Malayo-layo na ang inilakbay ng Saint Augustine School. Malayo pa ang lalakbayin nito at madami pang pagsubok na dadating na maaaring magpaganda pa sa paaralan na alam natin ngayon. Sa ngayon, ito ang alam natin ang tungkol sa Saint Augustine School at maaari pang dagdagan paglipas ng panahon.

  

Output #5: Bionote

     Si Jene Reiner N. Borejon ay tubong Tanza, Cavite, na kasalukuyang nag-aaral sa Saint Augustine School bilang isang estudyante sa baitang 12. Siya ay kasalukuyang nag-aaral sa strand na STEM o Science, Technology, Engineering and Mathematics.”

     Siya ay karaniwang naninirahan sa adres na Block 4 Lot 10 Arveemar Homes, Julugan VI, Tanza, Cavite. Mayroon siyang kasanayan sa pagkompyut ng mga problema pagdating sa asignaturang Matematika at may kasanayan sa pagresolba ng mga laro sa kompyuter o kahit anong gadyet sa makabagong teknolohiya.

      Hilig niya ang asignaturang Matematika lalo na sa sangay ng Calculus, Statistics at Trigonometry. Mayroon siyang kasanayan sa pag-aanalisa ng mga terminolohiya sa asignaturang siyensiya, Ingles at Filipino ngunit mas hilig niya ang asignaturang Matematika.

Output #6: Talumpati (Spoken Word)

Simpleng Ako

     Mula sa aking pagsilang, ako ay ako. Ako na isang simpleng tao na may karapatang mabuhay sa mundo. May pangarap na gustong makamit. Buhay na simple kahit masakit. Masakit dahil hindi naman natin mapipigilan gumawa ng mali. Mga pagkakamali na nais kong itama. Pero hindi na maaari dahil sa tadhana. Alam ko na sa sarili ko na madaming galit sa akin. Dahil sa ugali kong hindi kaaya-aya. Lahat na lang nagtatanim ng galit. Ano bang pakialam niyo? Sarili kong itong pinag-uusapan natin. Pero minsan maiisip ko na walang nagmamahal sa akin. Gabi-gabi na lang ako sa kwarto mag-isa at malungkot. Wala man lang nakakaalala sa akin. Sa simpleng “kumusta” lang naman ako ay matutuwa. Kahit papaano Nakita lang nila ang pangalan ko para alalahanin. Sa bahay, parang ako ay pasakit. Simpleng gusto lang ng aking mga magulang hindi ko pa makamit. Tamad na tamad ng gumalaw dahil sa bahay pa lamang wala na akong kasusta-sustansiya. Sa eskwelahan, mga kaklase at kaibigan ko hindi ko na alam kung sino ang totoo o plastik. Kasi iyong iba, magaling lang naman kapag may kailangan sa akin. Ganoon din ako kapag may kailangan sa kanila, kaso hindi naman palagi. Siguro ganito lang talaga ang nais ng tadhana sa akin. Pero hindi, nandyan pa rin ang Diyos na magmamalasakit sa akin. Panahon lang ang makakapagsabi kung ano ang aking mararating. Pero tandaan niyo ito, sa mga nakakakilala at hindi nakakakilala sa akin, ako’y isang simpleng tao, nagnanais lang ng magbigay sa inyo ng tuwa at ngiti.

Output #7: Posisyong Papel

     Ang isyung tinatalakay sa editorial cartoon na nakasalaysay ay tungkol sa mga taong nasingit sa mahabang pila. Hindi tama ang pagsingit sa mahabang pila dahil hindi ito patas para sa mga nakapila ng maayos at mas naunang pumila. Ipinapakita sa larawan na unti-unting sumisingit ang binatilyo sa mahabang pila. Mayroong karatula na nagsasabing “Pumila nang maayos,” ngunit hindi ito sinunod ng binatilyo. Ang kinalabasan ng kanyang inasal ay ang pagkakaroon sa kanya ng pagkainis ng mga taong nakapila nang maayos. Pinipigilan naman ng isa pang binatilyo ang pagsingit niya. Nakikita rito na naiinis din ang binatilyong iyon sa ipinapakita ng bastos na binatilyo. Marapat lamang na irespeto natin ang mga taong nakapila ng ayos sa anumang lugar dahil sila ay maayos na sumusunod sa palatuntunin na “Pumila nang maayos.” Hindi rin patas na ibibigay mo ang iyong puwesto sa mga taong nais sumingit sa pila. Ikaw ay nagmamadali sa iyong oras at papasingitin mo lang ang taong gustong sumingit sa iyo? Hindi iyon patas para sa iyo at sa mga taong mahinahon na naghihintay sa kanilang puwesto sa isang pila. Tandaan natin na ang pagpila nang maayos ay parang relasyion na kung saan kapag nasa iyo na, huwag mo nang pakawalan. Huwag mo nang hayaan na mapunta ito sa iba dahil kapag naagawan ka sa iyong puwesto, pagsisisihan mo at panigurado na mauunahan ka pa na makamit kung ano man ang gusto mong makuha. Tayo ay pumila nang maayos at maging patas para sa mga taong maayos na naghihintay sa kanilang puwesto sa isang pila.

PANGALAWANG SEMESTRE

Output #1: Replektibong Sanaysay

Isang Natatanging Karanasan Bilang Mag-aaral

     Ang pagiging isang mag-aaral ay mahirap na gawain para sa mga kabataan ngayon. Maraming mga proyekto at output na kailangang ipasa sa mga guro. Maraming aralin na kailangang unawain nang maigi upang mayroong maisagot sa mga pagsusulit. Maraming mga aktibiti sa mga okasyon at pagdiriwang sa paaralan na sasalihan. Napakaraming gawain na kailangang tapusin ng isang mag-aaral. Ngunit isipin natin na sa kabila ng lahat ng napakaraming gawain ng isang mag-aaral, mayroon itong kapalit na masasayang alaala at karanasan na madadala nating lahat hanggang sa ating pagtanda. Mga karanasan na bumuo sa ating pagkatao at realisasyon na maaari pa nating pagandahin ang ating pamumuhay sa kabila ng hirap at pagdurusa.

     Iniisip natin na mahirap maging isang mag-aaral dahil sa mga gawain na kailangang tapusin kaagad. Mahirap maging mag-aaral, ngunit saya ang kapalit nito sa ating lahat. Kalimitan na mararanasan natin ang pagpasa ng mga output sa mga asignaturang ating pinag-aaralan. Nagkakaroon tayo ng mga pangkat kung saan magtutulungan ang bawat isa para matapos at maipasa ang isang output. Gagawa ang isang pangkat sa espisipikong lugar na sasang-ayon ang lahat. Karaniwang mayroong ginagawa ang pangkat, ngunit hindi natatapos kaagad. Habang nagawa ang pangkat, nagkakaroon ng mga tuksuan sa isang miyembro na nagpapasaya ng lahat. Minsan, maraming rebelasyon na natutuklasan tulad ng mayroong gusto ang isang kagrupo sa isa pang kagrupo at doon pa sila nagkabistuhan habang nagawa ng proyekto. Nakikilala ng bawat isa ang mga kagrupo sa pamamagitan ng pagkukuwentuhan habang nagpapahinga saglit. Pagkatapos ng isang araw, uuwi ang lahat na may ngiti at naasang mauulit muli ang mga naranasan habang nagawa ng proyekto. Makikita na sa kaunting oras na nagkasama ang isang pangkat ay marami ng alaalang maiiwan sa isipan ng lahat.

        Alam natin na kailangang mag-aral tayo para sa ating kinabukasan. Hindi naman natin ito iniisip kaya minsan napapag-iwanan tayo pagdating sa ating mga grado. Pero kung iisipin natin na tayo ay nag-aaral para sa mga magagandang alaala na gusto nating madala sa ating paglaki, maaari nating mapag-igihan ang ating pag-aaral. Kaya ating isipin na ang pagiging mag-aaral ay isang pribilehiyo para sa lahat at lubusin na natin ang panahon na tayo’y ganito upang makita rin natin ang kabuuan ng ating buhay.

Output #2: Lakbay-Sanaysay

Ang Kabutihang Taglay Ko

         Noong Enero 28, 2017, isang magandang karanasan ang aking naranasan noong ako’y nasa Canossa, Tagaytay. Recollection ng aming eskuwelahan noong araw na iyon. Akala ko na isang simpleng pagtitipon ang aming gagawin ngunit hindi pala. Maraming mga bagay ang nangyari noong araw na iyon na nagmulat ng aking isipan sa kabutihan na aking taglay.

      Ako’y lumabas sa bus na aming sinakyan at tumapak sa lapag ng aming destinasyon. Naramdaman ko ang malamig na simoy ng hangin na tila nagagalak sa aming pagdayo sa pook. Isang malawak na ngiti ang lumabas at sumulpot sa aking mukha na nagsasabi na ako’y magagalak sa aming munting pagdayo sa lugar.

         Kami ay pumasok na sa pook at pinapasok nang taong-puso ng mga tao roon. Nagsi-upuan kami sa aming mga silya at nagsalita ang isang babae tungkol sa mga mangyayari noong araw na iyon. Matapos ang ilang saglit, muli kong nakita ang taong tumulong sa akin na makita ang aking halaga sa mundo. Siya ay si Kuya Pao, ang aming speaker noong araw na iyon.

         Sinimulan naming ang aming mga aktibiti nang masaya at nakangiti. Lahat ay natuwa at nagalak sa masasayang gawain na aming ginawa noong araw na iyon. Maraming aral akong natutunan noong araw na iyon pero iisa ang tumatak sa aking isipan. Iyon ay ang kabutihan na aking taglay kahit na madami akong nagawang hindi maganda sa aking kapwa. Ako pala ay isang hindi perpektong tao ngunit may taglay na malinis na puso at kagandahang asal. Lahat ng tao sa mundo ay may taglay na kabutihan. Kahit na maliit na bagay na maaari mong ialay ay kabutihan ang ipinapakita niyon. Masasabi ko na totoo ang lahat ng ito dahil sa mga realisasyon na aking napuna tungkol sa mga nagawa ko sa ibang tao na nakapagpangiti sa kanila.

            Kaya sa aming pag-uwi, ako’y tumayo at nagpakuha ng litrato sa magandang tanawin na aking napagmasdan sa lugar na iyon. Ako ay ngumiti bilang tanda ng aking magandang karanasan at bilang representasyon sa iba na tayo’y may kabutihang taglay.

Output #3: Pictorial Essay

Mga Kaibigan, Aking Pangalawang Pamliya

          Isang magandang karanasan ang magkaroon ng mga TUNAY na kaibigan na gagabay sa aking tungo sa aking buhay. Hinding-hindi ko sila malilimutan sapagkat sila ang nagturo sa akin tungkol sa mga bagay na aking dapat na matutunan, gumabay sa akin, umintindi sa akin sa tuwing ako’y nagdaramdaman at unawain ako sa mga ugali na aking taglay. Dahil sa mga ipinakita sa aking ng aking mga kaibigan, itinuring ko silang aking pangalawang pamilya.

        Paano ko makakalimutan ang unang tropa na aking nakilala at nakasama? Sila nga pala ang PARDS. Nakasama ko sila ng dalawang taon at nakagawa rin kami ng dalawang pelikula na ang pamagat ay Asukal na umabot hanggang dalawang yugto. Kami ay nagawa ng scene sa unang litratong nakalagay. Sa araw na iyon ay tuwa at saya ang aming naipakita sa isa’t isa dahil maayos naming nagawa ang pelikula at tawanan ang dala-dala habang ginagawa naming ang scene. Mga alaala rin ang bigay sa akin ng tropa kong ito, mga magagandang alaala.

          Paano ko rin makakalimutan ang tropa kong ubod ng kulit pero kasiyahan naman ang bitbit? Ang pangalan nila ay ang TROPANG ITIK. Sila ang klase ng mga kaibigang saya lamang ang nais na gawin. Wala silang pakialam na ipakita kung sino sila sa ibang tao. Ang importante para sa kanila ay sama-sama lang at maging ikaw kung sino ka man. Iyan ang mahalagang bagay na natutunan ko sa kanila, ang magpakatotoo sa sarili at magpakasaya lamang.

            Sa aming pagtitipon, nakita ko ang mga kaibigan ko na tumulong sa akin na tapusin ang aking kailangang tapusin, mapa-eskuwelahan man o mapapersonal. Walang tiyak na pangalan ang samahan naming na ito pero isa sila sa mga naging mahalagang parte ng buhay ko.

           Sa dilaw at berdeng parte naman tayo dumapo. Sila nga pala ang nasasabihan ko ng aking mga skireto. Sila rin ang madalas na mag-advice o magpayo sa akin tungo sa aking mga desisyon sa buhay. sila ang pinagkakatiwalaan kong mga kaibigan na hinding-hindi ko mapapalitan na kahit sino man. Sino sila? Sila ay may tiyak na pangalan, pero hindi ko na isasaad. Ang importante, mayroong mga kaibigan tayong mapapagsabihan ng ating mga kuwento at saloobin.

           Dumating tayo sa kanya. Oo, sa kanya. Ang babaeng aking pinagkakatiwalaan, aking sandalan at hinding-hindi ko pababayaan. Siya ang aking matalik na kaibigan na lubos na nakinig sa akin sa aking pinakamadilim at pinakamalungkot na karanasan sa buhay. Hindi ko malilimutan ang 2 oras, 34 na minuto at 19 na Segundo nap ag-uusap naming sa telepono tungkol sa mga saloobin naming.

           Sila ang aking mga kaibigan. Ang aking pangalawang pamilya. Nandyan sila palagi sa oras na kakailanganin natin sila. Ituring nating pangalawang yugto ng ating buhay ang ating mga kaibigan matapos sa unang yugto kung saan ang unang pamilya natin ang unang nag-aruga sa atin.

Output #4: Application Letter

Blk 4 L 10 Arveemar Homes

Julugan VI, Tanza, Cavite

Ika-16 ng Pebrero 2022

G. STEVEN ROGERS

Manager

Schneider Electric

Rosario, Cavite

Mahal na Ginoong Rogers:

     Magandang araw!
     Ako po si Jene Reiner Nosa Borejon na nagtapos ng Bachelor of Science in Computer Engineering sa MAPUA Institute of Technology ng Intramuros taong 2016. Nais ko pong mamasukan bilang computer analyst sa inyong mabuting kompanya o kahit anong posisyong nauukol sa aking kurso.

    Ang pagiging working student ay isang pribilehiyo para sa akin dahil nakuha kong maging responsable sa aking mga tungkulin at napapabalanse ko ang aking oras.

     Sa kasalukuyan, ako po ay naninirahan sa Blk 4 L 10 Arveemar Homes, Julugan VI, Tanza, Cavite.

     Maraming Salamat po sa inyong pagtugon.

                                                                                                            Lubos na sumasainyo,

                                                                                                            G. JENE BOREJON

Output #5: Resume

Jene Reiner Nosa Borejon

Blk 4 L 10 Arveemar Homes

Julugan VI, Tanza, Cavite

Email: jenereinernosaborejon@gmail.com

EDUKASYON

Institusyon	Tinapos	Petsa
MAPUA Institute of Technology	Bachelor of Science in Computer Engineering	Marso 2021
Saint Augustine School – Senior High School	Senior High	Marso 2018
Saint Augustine School	Sekondarya at Primarya	Marso 2016
Iñigo De Loyola Academy	Baitang 3 hanggang 5	Marso 2011
Holy Trinity School of Tanza	Kinder hanggang Baitang 2	Marso 2008

MGA LAYUNIN SA BUHAY

• Maisagawa ang mga responsibilidad ko sa aking trabaho at ang matapos ito sa tamang oras.
• Makipag-ugnayan sa aking mga katrabaho at makagawa ng isang matibay na samahan habang ako’y nagtatrabaho.

MGA KARANGALANG NATAMO

• Magna cum Laude Ng Bachelor of Science in Computer Engineer 2021
• Bronze awardee 2018
• Outstanding Student 2012

SAMAHANG KINABIBILANGAN

• Reader’s Society (Sekretarya)
• Financial Literacy (Sekretarya)
• Staffers (Miyembro)

SANGGUNIAN

Bb. Genine S. Torres

English Teacher

Saint Augustine School – Senior High School

Gng. Leonora B. Generao

Filipino/ICT Teacher

Saint Augustine School

Bb. Rheena Jane S. Senido

Math Teacher

Saint Augustine School – Senior High School

Sinisigurado ko na lahat ng nakasaad na mga tala sa resume na ito ay purong katotohanan at walang mali.

G. JENE BOREJON

Output #6: Liham Pasasalamat

                                                                                                            Blk 4 L 10 Arveemar Homes

                                                                                                            Julugan VI, Tanza, Cavite

                                                                                                            Ika-2 ng Marso 2022

G. STEVEN ROGERS

Manager

Schneider Electric

Rosario, Cavite

Kagalang-galang na Ginoong Rogers:

       Magandang araw!
    Ako po si Jene Reiner Nosa Borejon at nagpapasalamat po ako sa inyong pagtanggap sa akin sa inyong mabuting tanggapan bilang isang computer analyst.

      Ipinapangako ko po na ako ay maglilingkod sa inyong kompanya at gagawin ko ang aking responsibilidad sa posisyong inihayag niyo sa akin.

       Maraming salamat po muli sa inyong pagtanggap sa akin.

                                                                                                            Lubos na sumasainyo,

                                                                                                            G. JENE BOREJON